Rusya ile Ukrayna ortasında yaşanan savaşa ait haberlerinin çocukları olumsuz etkileyebileceğine dikkat çeken uzmanlar çocukların Escort bayan birtakım davranışlarıyla bunları ortaya koyabileceği ikazında bulunuyor Uzmanlar çocuklarda gece uyanmaları açık bir nedeni olmadan ağlama ve öfke krizine girme savaşla ilgili sorular sorma üzere davranışlar görülebileceğini belirtiyor Çocuklara savaş Bayan escort haberlerinin izletilmemesini tavsiye eden uzmanlar sorularının da anlaşılır halde yanıtlanmasını çocuğu kaygılandıracak sözlerden kaçınılmasını öneriyor
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Kısım Lideri Prof Dr Nurper Ülküer Rusya Ukrayna Escort savaşının çocukların psikolojisi üzerindeki tesirlerine ait değerlendirmelerde bulundu
Erken yaştaki aksilikler hayat uzunluğu tesirlere yol açıyor
Prof Dr Nurper Ülküer dünyada milyonlarca çocuğun savaş şiddet hastalık ve vefatla karşı karşıya kalırken bu sıkıntıları yaşamayan lakin akranlarının çaresizliğini kitle irtibat araçlarıyla ve anne babalarının konuşmalarından öğrenen çocukların sayısının bu sayının onlarca katına çıktığını söyledi Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar sonsuz hayal güçleri ile bunları kendi dünyalarının bir modülü haline getiriyor ve birebir aksilikleri kendi dünyalarında yaşayabiliyor Aksiliklerin yarattığı korku ve endişe çocuğun gelişiminde güya olayı kendisi yaşamış üzere değerli ve geri dönüşü hayli sıkıntı olan ve tüm hayatları boyunca onlarla birlikte olacak psiko somatik sorunları de beraberinde getiriyor Çocuk gelişimi alanında özellikle sinir bilimsel çalışmalar erken yaşlardaki aksiliklerin hayat uzunluğu devam eden fizikî ve ruhsal sorunlara neden olabileceğini vurgulamaktalar İşte bu nedenle her iki küme çocuğun da korunmaya ve daha inançlı ortamlarda olmaya muhtaçlıkları ve hakları var diye konuştu
Şiddete tanıklık etmek psiko somatik sorunlara neden oluyor
Savaş yaşayan şiddete tanıklık eden çocukların yaşadığı travmaların geri dönüşü çok güç olan ve ömür uzunluğu devam edebilecek psiko somatik sorunlara neden olduğunu kaydeden Prof Dr Nurper Ülküer Bu tıp travmaların ve aksiliklerin çocukların gelişimleri üzerindeki tesirleri yaşlarına ve içinde bulundukları ortamlara nazaran farklılık gösterir Örneğin bebeklerin ve küçük çocukların hala birincil bakım vereni ile olan yakın bağı nedeni ile aksiliklerden etkilenmeleri daha çok bakım verenleri ile olan inançlı etkileşimlerinin kesilmesi sonucu ortaya çıkabilir Unutulmaması gereken bir şey varsa anne babaların ve bakım verenlerin de birebir olumsuz durumlardan etkilendikleri ve fizikî ve ruhsal sıhhat açısından zahmetler yaşadıkları ve çocuklarına gereken ilgi ve sevgiyi gösteremeyebilecekleridir Bu ise çocukların ihmal ve istismar tehlikesini arttırır Başka bir deyişle özellikle küçük çocukları savaşın ve öteki aksiliklerin yıkıcı tesirinden müdafaanın en değerli yolu anne babaların bu cins aksiliklerin tesirinden uzak tutacak ve bu tıp olaylardan etkilenmeyecek formda güçlü olmasıdır ikazında bulundu
Güvende zannedilen çocuklar endişeleri sanal yaşıyor
Savaş şiddet sel ve yangın üzere afet haberleri ve aksilikleri gazete televizyon ve toplumsal medya üzere araçlardan seyreden çocukların da bu haberlerden olumsuz etkilendiklerine dikkat çeken Prof Dr Nurper Ülküer şunları söyledi Bu tıp haberler günlük ömrümüzün bir modülü olmuş durumda Yalnızca çocukları değil yetişkinleri de etkileyen bu durumun çocuğun gelişimini özellikle toplumsal ve duygusal gelişimini olumsuz etkilediğini anlatan araştırmaların sayısı giderek artıyor Yani güvende olduğunu düşündüğümüz çocuklarımız meskenlerinin oturma odasında birden kendini savaşın ortasında çocukların ağlaştıkları bir cenaze merasiminde yahut hastanelerdeki hasta yataklarının başında bulabiliyor ve hayal dünyalarının yardımı ile de şahit oldukları bu boyutlara geçebiliyorlar Kaygıları kayıpları ve korkuları oturdukları ve kendilerin en inançta hissettikleri meskenlerinde sanal olarak yaşayabiliyorlar
Bu belirtilere dikkat
Çocuğun savaş üzere sarsıcı olaylardan etkilendiğinin birtakım davranışlarla anlaşılabileceğini kaydeden Prof Dr Nurper Ülküer Çocukların sordukları sorulardan gece uyanmalarından ışığı kapamak istememelerinden anne babalarına yapışmalarından açık bir nedeni olmadan ağlama ve öfke krizine girme ve gibisi davranışlarından anlayabilirler Çok daha ağır yaşanan durumlarda alt ıslatmaları suskunluk hiperaktivite yahut içine kapanma da gözlenebilir ihtarında bulundu
Savaş haberleri çocuğa izletilmemeli
Anne babalara düşen en büyük misyonun bu cins haberlerin çocuklar tarafından izlenmesini mümkün olduğu kadar engellemek olduğunu belirten Ülküer Ancak günümüz şartlarında bunun tam da gerçekleşmeyeceğini düşünürsek çocuklarına gördüklerini onların anlayacağı bir lisanla anlatmalı çocuğun dehşetlerini azaltmaya çalışmalıdır dedi
Sorularına yanlışsız ve dengeli yanıt verilmeli
Çocukların sorduğu sorulara hakikat ve dengeli karşılık vermenin kıymetli olduğunu tabir eden Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar gördüklerini anlayabilmek için soru sorarlar Örneğin Bu çocuklar neden ağlıyor Niçin ormanlar yanıyor Bu beşerler eden kaçıyorlar Bize de gelirler mi biçiminde sorular sorabilir Bu soruların yanıtı epey sıkıntı olmakla birlikte gerçekleri ve nedenleri sade samimi ve anlaşılır cümlelerle anlatmak en uygunudur Lakin ebeveynlerin çocuklarının yanında husus ile ilgili konuşmalarına dikkat etmeleri de başka bir ehemmiyet taşır Çünkü anne ve babaların çocuklarına söyledikleri ile genel konuşmalarında kullandıkları cümleler farklı olursa bu çocukların başındaki soru işaretlerini daha da artırır diye konuştu
Korkuyla terbiye metoduna başvurulmamalı
Bu tıp aksiliklerin çocuk terbiyesinde asla kullanılmaması gerektiğini de vurgulayan Prof Dr Nurper Ülküer Maalesef pek temiz bir halde bazen anne ve babaların başvurduğu bir kaygıyla terbiye formülü vardır Onlar yaramazlık yaptığı için bu türlü oldu Şayet sen de yaramazlık yaparsan sen de o denli olursun ya da Seni de onların yanına yollarım biçiminde epey tehlikeli sözler asla kullanılmamalıdır Bu tıp telaffuzlar çocukların derdini arttırmaktan diğer bir işe yaramaz ihtarında bulundu
Çocuğun empati ve şefkat hissini geliştirmek için fırsat olabilir
Çocuklarda farkındalık empati ve şefkat hislerinin gelişmesine yardımcı olunması gerektiğini de söz eden Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar bu soruları akranlarının yaşadığı gerçek travmaları gördüklerinde soruyorlar Onlarla konuşurken Bize bir şey olmaz merak etme ’ tavrı yerine bu çocukların ıstıraplarını ve onlara neler yapabileceklerini de anlatmak gerekir Tıpkı biçimde olaylarda bir tarafı haklı bir tarafı haksız halde göstermemek ayrımcılığa ve ön yargıya neden olacak tabirlerden uzak durmak gerekir Hepimizin muhtaçlığı olan empati ve şefkat hislerini çocuklarla birlikte yaşamak ve onlara yaşatmak değerlidir Tahminen de bu aksiliklerin en olumlu çıktısı olabilir dedi
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
