İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Nöroloji uzmanları, Dr. Öğr. Üyesi Tülay Alışkan Oral ve Uzm. Dr. Hakan Çavuş, parkinson ile ilgili tüm merak edilenleri anlattı.
Hastalığın evreleri nelerdir?
Parkinson hastalığını 5 evreye ayırabiliriz. Birinci evrede kişi ekseriyetle günlük aktivitelere mahzur olmayan hafif semptomlara sahiptir. Titreme ve öteki hareket semptomları bedenin sadece bir tarafında görülür. Duruş, yürüme ve yüz sözlerinde değişiklikler meydana gelir. İkinci evrede belirtiler kötüleşmeye başlar. Titreme, katılık ve başka hareket semptomları bedenin her iki tarafını da tesirler. Yürüme problemleri ve duruş bozukluğu bariz olabilir. Kişi tekrar de yalnız yaşayabilir lakin günlük işleri yapmak daha zorlaşmıştır. Üçüncü evre orta basamak olarak kabul edilir, istikrar kaybı ve hareketlerin yavaşlığı ayırt edici özelliklerdir. Düşmeler daha yaygındır. Kişi hala büsbütün bağımsızdır, fakat semptomlar giyinme ve yemek yeme üzere aktiviteleri kıymetli ölçüde bozar. Dördüncü evrede semptomlar şiddetli ve sınırlayıcıdır. Yardımsız ayakta durmak mümkündür, fakat hareket için bir yürüteç gerekebilir. Kişi günlük hayat aktivitelerinde yardıma gereksinim duyar ve tek başına yaşayamaz. Beşinci ve son evrede bacaklardaki sertlik, ayakta durmayı yahut yürümeyi imkânsız hale getirebilir. Kişi tekerlekli sandalyeye muhtaçlık duyar yahut yatalaktır. Tüm faaliyetler için 24 saat bakım gereklidir. Kişi halüsinasyonlar ve sanrılar yaşayabilir.
Parkinson hastalığının tedavileri nelerdir?
Öncelikle ilaç tedavileri ile başlanır. Uygun ve ileri evre hastalarda cerrahi tedaviler de mümkün olabilir. Başka tedaviler, daha fazla istirahat ve antrenman yapmak üzere ömür biçimi değişikliklerini içerir. Parkinson semptomlarını tedavi etmek için kullanılabilecek birçok ilaç vardır, fakat şimdi hiçbiri hastalığın tesirlerini aksine çeviremez. İlaçları tertipli ve aşikâr bir program çerçevesinde kullanmak son derece değerlidir.
Parkinson hastalığının günlük ömür üzerindeki tesiri nedir?
Parkinson hastalığında evre ve dejeneratif süreç ilerledikçe günlük hayat aktivitelerinin kısıtlanması kelam konusu olur.
Hastalık hakkında araştırmalar devam ediyor mu? Genç yaşta da görülür mü?
Parkinson hastalığını daha çok 50 yaş ve sonrasında görmeye başlarız. Sıklığının 40 yaş ve üstü genel popülasyonda yüzde 0,3 olduğu varsayım edilmektedir. Gençlerde görülmesi azdır. Bununla birlikte tedavi ve erken teşhis açısından klinik çalışmalar devam etmektedir.
Parkinson hastalığı bayanlara oranla erkeklerde daha mı sık görülür?
Epidemiyolojik çalışmaların hepsinde olmasa da pek birçoklarında parkinson hastalığının görülmesinde erkek üstünlüğü gözlenmiştir. Bu da erkeklerin Parkinson geliştirme riskinin bayanlardan daha yüksek olduğunu düşündürmektedir.
Parkinson hastalığı nedir?
Parkinson hastalığı; beyindeki nöronların fonksiyon bozukluğu sonucu ortaya çıkan, kronik ve ilerleyici giden, hareket bozukluğuna neden olan bir hastalıktır.
Parkinson hastalığından kimler etkilenir?
Çok az olarak genç yaş kümelerinde görülse de daha çok 60 yaş üzeri bireylerde görülür.
Parkinson hastalığının belirtileri nelerdir?
Çoğunlukla bedenin bir tarafında hareketlerin ileri derecede yavaşlaması, çoklukla istirahat halindeyken ellerde görülen daima ve ritmik titreme, kasların sistemsiz kasılması sonucu oluşan bedende sertlik hissi ve duruş bozukluklarıyla ortaya çıkan Parkinson hastalığı, bedenin bir tarafında başlar ve bulgular yıllar içinde artarak bedenin öteki tarafına da geçer.
Parkinson hastalığı için risk faktörleri nelerdir?
Birçok farklı nörolojik hastalıkta olduğu üzere, Parkinson hastalığının da kesin nedeni şimdi tam olarak bilinmemektedir. Direkt genetik geçişli olmasa da küçük bir kısmında hastalığa yol açabilecek çeşitli genetik özellikler keşfedilmiştir. Belli toksinlere yahut çevresel faktörlere erken maruz kalmanın da Parkinson hastalığının gelişme bahtını artırabilmesi mümkündür.
Parkinson tanısı nasıl konulur?
Parkinson hastalığı ayırıcı tanısı için beyin MR görüntülemesi yahut kan analizi yapılabilir; lakin bu tetkikler Parkinson hastalığına benzeyen hastalıkları dışlamak gayesi ile yapılır. Teşhis, hastanın klinik kıssası ve nörolojik muayene ile konulmaktadır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
