Büyümenin temellerini güçlendirmek, başarılı yeşil ve dijital geçişlerin önünü açmak için dört temel siyaset alanında tavsiyeler içeren OECD raporuna birlikte bir göz atalım…
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı (OECD) tarafından yayınlanan yeni büyüme raporuna nazaran, gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) büyümesi hem 2023, hem de 2024’te genel eğilimin altında kalacak. Lakin enflasyonun düşmesi ve gerçek gelirlerin güçlenmesiyle 2024’e kadar kademeli olarak büyümede bir artış da öngörülüyor. Global iktisadın içinde bulunduğu durumun bir nedeni de geçtiğimiz yıllarda yaşanan, toplumları ve ekonomileri derinden değiştiren şoklar ve krizler.
OECD raporuna nazaran, pek çok OECD ülkesi argümanlı iklim amaçları belirlemiş olsa da, halihazırda yürürlükte olan siyasetlerin sera gazı emisyonlarını 2030’dan evvel aşağı taraflı bir yola sokmakta yetersiz kalması mümkün. Bu da yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyon amacına ulaşılmasını zorlaştıracak bir durum.
Yüzyılın ortasına kadar karbonsuzlaştırmaya ulaşmak, iktisat genelinde yapısal değişiklikler gerektirecek, bilhassa de çalışanların ve sermayenin emisyon ağır faaliyetlerden daha yeşil faaliyetlere gerçek değerli ölçüde tekrar tahsisi manasına gelecek. Yani, işgücü piyasası yeşil dönüşümün kıymetli bir tesir ve fırsat alanı.
Beşeri sermaye önemli
Dijital teknolojilerin benimsenmesi ve yaygınlaştırılması yoluyla verimliliğin artırılması için geniş bir alan var. Dijital dönüşümü hızlandıran siyasetler birebir vakitte yeşil dönüşümün güçlendirilmesine de yardımcı olabilir.
OECD bilgilerine nazaran, şu anda OECD ülkeleri ortasında dijital teknolojilere erişim ve bu teknolojilerin kullanımı konusunda büyük farklılıklar kelam konusu. Kamu siyasetlerinin bu bakımdan, bilgi ve teknoloji kullanımı ve sağlanmasında liderlik etmesi gerektiği aşikâr.
Çünkü bu, rekabetçi bir iş ortamının sağlanması ve dijital teknolojilerin benimsenmesi açısından büyük kıymet taşıyor. Dijital teknolojiler, emekçilerin ve sermayenin firma içinde ve firmalar ortasında hareketliliğinin artırılmasını da teşvik edebilir.
Beşeri sermaye, dijital teknolojilerin faal bir biçimde benimsenmesi ve kullanılmasında temel kıymete sahip. Muhtaçlık duyulan hünerlerin oluşturulması için eğitim müfredatlarında dijital maharetlerin geliştirilmesine kıymet verilmeli. Ayrıyeten, hayat uzunluğu öğrenme de tüm çalışanların ve iş arayanların dijital dönüşüme ayak uydurabilmeleri ve geride kalmamaları için merkezi bir rol oynuyor. Bunu başarmak için, bireylere dijital maharetlerini kazanma yahut geliştirme fırsatları sunulması, maharetlerin şirketlerdeki işlerle eşleştirilmesinin sağlanması gerekiyor.
Çok uzun vakittir yürütülen çaba nedeniyle ilerleme kaydedilmiş olsa da, istihdam oranı bayanlar için hâlâ erkeklerin gerisinde. Bu durum ile ayrımcı uygulamaların tesiriyle cinsiyete dayalı fiyat farklılıkları birçok OECD ülkesinde bariz olmaya devam ediyor. Raporda, işgücü piyasasına iştirakteki cinsiyet farklılıklarının, çocuk bakımına ait kurumsal kapasite, bakım fiyatının maliyeti, ebeveyn müsaadeleri ile teşvik sistemlerinin dizaynından kaynaklandığı üzerinde duruluyor. Bu faktörlerin tıpkı vakitte işgücü piyasalarını daha da sıkıştırdığı üzerinde duruluyor.
Hangi tavsiyeler var?
Rapor, büyümenin temellerini güçlendirmek, başarılı yeşil ve dijital geçişlerin önünü açmak için dört temel siyaset alanında tavsiyeler de içeriyor. Lakin her ülkenin kendine has yapısal siyaset önceliklerinin dikkate alınması gerektiğinin de altını çiziyor. OECD’nin tavsiyeleri şu biçimde:
– Toplumsal takviye programlarının geliştirilmesi
– Aktif kaynak kullanımının önündeki pürüzlerin kaldırılmasıyla potansiyel büyümenin artırılması
– Karbonsuzlaştırma istikametinde daha süratli ilerleme sağlanması
– Dijital dönüşümün verimlilik artışının itici gücü haline getirilmesi.
Kırılganlıklar ve toplumsal koruma
Küresel salgın ve sonrasında güç ve besin fiyatlarındaki artışlar, kamu harcamalarındaki kıymetli artışlara karşın, evvelce var olan toplumsal kırılganlıkları daha da kötüleştirmiş durumda. Yükselen güç ve besin enflasyonunun ortasında, tüm dünyada toplumsal müdafaa sistemlerinin vaktinde ve gayeye yönelik toplumsal dayanak sağlamakta zorlandığı bir periyot yaşadık.
Bu bakımdan, geleceğin meçhullüğü ve taşıdığı riskler (iklim değişikliği, artan jeopolitik tansiyonlar ve çatışmalar, güç fiyatlarındaki yükseliş ve besin güvensizliği gibi) dikkate alınarak dayanak sistemlerinin yoksulluğu azaltmada ve dayanıklılık oluşturmada daha tesirli hale getirilmesi gerekiyor.
